De voorbije weken waren pittig voor project Odette.

Veel ontmoetingen, veel gesprekken, veel indrukken.                                                                                 

Bewondering voor de zorgverleners die nauwgezet stapels gedragsobservatielijsten invulden.
Uren zaten we samen en met regelmaat werden verhalen verteld over specifieke gedragingen van bewoners. Het waren vooral nuances die ze aanbrachten. De subtiliteit van gedrag. Boeiend.
Ik hou van verhalen.

Verwondering wanneer afdelingsverantwoordelijken vertelden dat een aantal bewoners niet deelnemen aan project Odette omdat het thema dementie onbespreekbaar is met hun familie. ‘Echt!?’ vroeg ik dan. ‘Hoe kan je nu persoonsgerichte zorg bieden als dementie een taboe is?’ Ik voelde hoe boos ik werd. Een briesende leeuw. Elke keer opnieuw. Ik begreep het niet.

11/11 Remembrance day. Opdat we nooit zouden vergeten wie voor ons geleefd heeft.

Wanneer iemand in je omgeving de diagnose van dementie krijgt, is het duidelijk: langzaam maar zeker verliezen we de grip op het beeld dat we van die persoon hebben. Hij of zij wordt steeds moeilijker bereikbaar. Het gevoel van verbondenheid vervaagt als een dikke mist die nooit meer opklaart. Een levende verlieservaring. Het ontkennen of vermijden van de diagnose beschermt tegen de pijn van het verlies. Tegen angst voor de waarheid.

Tegelijk hopen we dat diegenen waar we zoveel om geven, de beste zorgen krijgen. Dat ze ook in het woonzorgcentrum een gevoel van gelukkig-zijn ervaren. Personen met dementie kunnen zeker een gevoel van gelukkig-zijn ervaren. Maar dat vraagt wel een gerichte aanpak. Een zorg die veiligheid biedt, die zich richt op gevoel en emoties. Daar heb je in eerste instantie erkenning voor het dementieproces nodig.

In zijn boek Being Mortal schreef Atul Gawande dat de uitdaging bij het ouder worden – of het nu over jezelf gaat of over iemand die je graag ziet – zit in het beslissen wat het belangrijkste is: wat je vreest of wat je hoopt. Ik voeg daar nog een extra uitdaging aan toe: handelen naar wat je beslist hebt. En voor project Odette is dit duidelijk hoop.

Maar ik begrijp het wel, die ontkenning. En neen, het is geen taboe. Het is een heel gewone reactie om jezelf te beschermen tegen de pijn van het verlies. De leeuw is weer rustig.

11/11 Wapenstilstand.

In dit veld met klaprozen is elke bloem symbool voor een persoon met dementie. Dat we niet vergeten wat ze voor ons betekenen, ook mét dementie. Zelfs al is het mistig en zien we het niet, we voelen het wel. Elke bloem biedt steun voor iedereen die angst heeft om de waarheid te erkennen. Een kleine dosis opium om de pijn te verzachten. Elke bloem beweegt langzaam heen en weer als een soldaat – zorgverlener – die strijdt voor de hoop op een kwaliteitsvol leven voor iedereen. Met empathie en respect als wapens.

Samen strijden voor.